İZZET, Mehmet [1891-1930]:


Results for "İZZET, Mehmet [1891-1930]:"

Sociological Dictionary

İZZET, Mehmet [1891-1930]:

(Sociological Dictionary) :
Sorbonne'da felsefe tahsili olan Mehmet İzzet'in bu okulu bitirip bitirmediği kesinlik k azanmamıştır. 1919 yılında Üniversiteye atanmış ve burada felsefe ve ahlâk dersleri vermiştir. 1924 yılında Darûlfünun'a müderris (profesör) olarak atanmış, Felsefe Tarihi ve İçtimaiyat dersleri vermeye başlamıştır.Türkiye'de bir düşünce geleneği kurmayı amaçlayan M. İzzet, Z. Gökalp'in görüşlerinden sıyrılarak ülkemizde idealist değercilik, idealist milliyetçilik ve felsefe fikirlerini geliştirmiştir.M. İzzet, toplumların devamlı gelişerek değiştiğini savunmuştur. İnsanlar dinî ve iktisadî sebeplerle toprağa yerleşmişlerdir. Daha sonra kalanlar, köyler, aşiretler, siteler ve imparatorluklar kurulmuştur. Bu değişmenin itici gücü olarak da işbölümünü görmüştür. İşbölümü sayesinde meslekleri uzmanlaşma aşamasına kadar getirebilen toplumlar, en uygar toplum olarak ortaya çıkmaktadır.İşbölümünün gelişmesiyle birlikte üretimin ve değişimin artması, mülkiyetlerin ve kişiliğin gelişmesini sağlar. İktisadî hayata örf ve âdetlerin ve zihniyetin etkili olduğunu savunmuştur.Mehmet İzzet, özellikle millet ve miliyet kavramları altında yatan "şahsî irade" görüşüne dikkati çekmiştir. Irk, dil ve toprak gibi unsurların ayrı ayrı milliyetin esası olmadığı gibi, bunların toplamı da milliyeti meydana çıkarmaz. İzzet'e göre milliyet duygusu bir ülküdür. Ona göre; demorasi fikrine dayanmadan milliyet hareketinin başarıya ulaşmasına imkân yoktur. "Ferdî iradenin hürriyetini sahip olmadığı yerde milliyetten, millî siyaset ve hukuktan bahsedilemez" diyen İzzet ferdî iradenin de milliyeti mahvetmesini istemez.Kültür ile medeniyet arasındaki ilişkide Ziya Gökalp'in "kültür millîdir, medeniyet milletlerarasıdır" görüşüne karşı "insanın temel ihtiyaçlarını sağlayan araçlar ve usuller" milletlerarası bir değere sahip olurken, "güzellik, adalet, estetik anlayışının" her millette değişik olabileceği düşüncesi savunmuştur.M. İzzet "Zenün ve Muakkipleri" adlı makalesiyle ilim hayatına başlamış ve kısa ömründe bir çok makalesi yayınlamıştır. "Yeni İçtimaiyat Dersleri" ve "Milliyet Nazariyeleri ve Millî Hayat" temel kitaplarıdır. (Değirmencioğlu C., 1987, Erkal, M.E., 1986)